Jak otrzymać należny zachowek?
Komu, kiedy i w jakiej wysokości przysługuje prawo do zachowku.
W świetle obowiązujących przepisów kodeksu cywilnego zachowek przysługuje zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy.
Zachowek co do zasady ustala się w wysokości połowy wartości udziału spadkowego. Wyjątkiem jest sytuacja kiedy uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępnym uprawnionym jest małoletni. W takim przypadku przysługujący zachowek wynosi dwie trzecie udziału spadkowego.
Sądem właściwym w sprawach o zachowek jest sąd ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy, a jeżeli takiego miejsca w Polsce nie da się ustalić jest to sąd miejsca położenia majątku spadkowego. Od pozwu o zachowek uiszcza się opłatę sądową w wysokości 5 % wartości przedmiotu sporu.
Chcąc obliczyć wysokość zachowku, koniecznym jest ustalenie czystej wartości spadku. A zatem koniecznym jest ustalenie różnicy pomiędzy wysokością aktywów wchodzących w skład spadku, a wysokością pasywów czyli długów spadkowych. Od wartości stanu czynnego spadku, odlicza się długi spadkowe, jak również zobowiązania podatkowe obciążające spadkodawcę, które przechodzą na jego następców prawnych.
Obliczenie zachowku następuje na podstawie wartości spadku ustalonej według cen z daty orzekania przez sąd.
Przy ustalaniu udziału spadkowego stanowiącego podstawę do obliczania zachowku:
Uwzględnia się:
- spadkobierców niegodnych,
- spadkobierców, którzy odrzucili spadek,
- darowizny uczynione przez spadkodawcę.
Nie uwzględnia się:
- spadkobierców, którzy zrzekli się dziedziczenia albo zostali wydziedziczeni,
- drobnych darowizn,
- darowizn dokonanych przed więcej niż dziesięciu laty, licząc wstecz od daty otwarcia spadku,
- darowizn na rzecz osób nie będących spadkobiercami albo uprawnionymi do zachowku.
Termin przedawnienia dla roszczeń z tytułu zachowku dla osób uprawnionych do jego otrzymania wynosi 5 lat od dnia ogłoszenia testamenty
